جنگ نامتعارف آمریکا درحوزه دیپلماسی، سیاستمدارانی که ویزانمی گیرند - ایران 20 دانلود

موضوع جنگ دیپلماتیک است که این روزها از دایره اخراج دیپلمات و احضار سفیر فراتر رفته و حق طرف مقابل را- که معمولاً با سیاست خارجی آمریکا همراهی نمی نماید- در معین سرنوشت دنیا زیر سوال می برد. عدم صدور ویزا برای هیأت های دیپلماتیک بعضی کشورها شاید در نگاه اول بازی بچگانه برای تحقیر طرف مقابل باشد، اما جای خالی مهر تائید آمریکا در گذرنامه دیپلمات ها آن هم وقتی صحبت از یک رویداد بین المللی در میان باشد؛ این کنایه را در خود دارد که تو اصلاً وجود خارجی نداری و این موضوع فارغ از آنکه کوبا، روسیه یا ایران باشی، به طور سیستماتیک گزینه محو هویت اعم از فرهنگ، نظام سیاسی و صندلی قدرت نمایی در عرصه بین الملل را شامل می گردد.

آمریکا جنگ ویزا را از سپتامبر امسال میلادی در آستانه برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک و با امتناع از صدور ویزا برای یک سوم از اعضای هیأت ایرانی شروع کرد. در حالی که اروپایی ها مدعی زمینه چینی برای دیدار احتاقتصادی حسن روحانی رئیس جمهوری ایران و دونالد ترامپ همتای آمریکایی بودند؛ واشنگتن هنوز به طرف ایرانی اجازه سفر نداده بود!

حال آنکه طبق کنوانسیون های بین المللی، آمریکا به عنوان اصلی ترین میزبان رویدادهای فراملی، حق سوءاستفاده و اعمال نفوذ در این قضیه را ندارد. اینجا صحبت از روابط دوجانبه نیست و مسئله بر سر تعهدات آمریکا در قبال سازمان ملل است.

طبق اصول توافقنامه سال 1947 درباره مقر سازمان ملل، آمریکا موظف است دسترسی آزادانه نمایندگان کشورهای عضو را تامین و در کوتاه ترین مدت برای آنها ویزاهای رایگان صادر کند و حق ندارد مانع شرکت نمایندگان کشورها در نشست های سازمان ملل گردد.

حتی وقتی به ترتیب قضیه رفتن محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران به آمریکا و حسن روحانی حل و فصل شد؛ آمریکایی ها دایره ترددشان را به هتل، محل نشست و اقامتگاه سفیر محدود و به سوءاستفاده از حق آزادی بیان در مصاحبه با رسانه های خارجی متهم شدند.

اما، همان موقع خبر امتناع از صدور ویزا برای هیأت دیپلماتیک روسیه نیز خبرساز شد. اینکه با یکی از ارکان شورای امنیت سازمان ملل مثل یک بزهکار رفتار گردد، اقدام تازه ای است که فقط از عهده وزارت خارجه آمریکا برمی آید.

به این ترتیب، بعضی نمایندگان شورای فدراسیون (سنای) روسیه، از جمله کنستانتین کاساچوف رئیس کمیته امور بین الملل که می بایست در کار سالانه نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل شرکت نمایند، نتوانستند ویزا ورود به خاک ایالات متحده را دریافت نمایند و در این رویداد بین المللی مشارکت داشته باشند.

کمی بعدتر، سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در چارچوب نشست آستانه که در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل برگزار گردید؛ به متلک از آمریکا بابت اینکه دست کم با اعطای ویزا به وی موافقت نموده است، قدردانی کرد- تشکری ویژه که از آن بوی انتقام به مشام می رسید.

او همان موقع نیز هشدار داد: قطعاً به این اقدام پاسخ می دهیم. ما را از شانس سورپرایز کردن خودتان محروم نکنید.

جنگ ویزا برای سازمان ملل هم کنایه ای بود مبنی بر اینکه دستکم در چشم دولت ترامپ صندلی چندان رفیعی ندارد و همین شد که استفان دوجاریک سخنگوی دبیر کل سازمان ملل متحد در جریان یک کنفرانس خبری گفت: درباره این موضوع بسیار نگران هستیم. کمیته روابط با کشور میزبان، این موضوع را به بحث گذاشته است.

نشست مجمع عمومی سازمان ملل تمام شد و سران کشورها و وزرای خارجه شان به خانه برگشتند. اکنون ماه اکتبر است و چند روزی است که خبری در رسانه های دنیا دست به دست می گردد: روسیه پیشنهاد داده نشست های کمیته اول امور خلع سلاح مجمع عمومی سازمان ملل به وین منتقل گردد.

این کمیته هر سال در همین ماه تشکیل جلسه می دهد و ظاهراً آمریکا هنوز برای یک سوم از اعضای هیأت روسی، ویزا صادر ننموده است. مسکو هم می گوید تنها پس از صدور بدون استثناء ویزا برای همه اعضای هیأت خود حاضر است شرکت در این نشست را از سر بگیرد.

اینکه مسکو چه سورپرایزی برای واشنگتن تدارک دیده معین نیست اما درخواست برای برگزاری نشستی مهم در جایی غیر از آمریکا، حاکی از کوشش برای محروم کردن این کشور از اعتبار میزبانی رویدادهای بین المللی است.

تحریم و دلار، ابزار فشار یا خودزنی

توسل به اقدام نامتعارفی مثل جنگ ویزا تا حدی ناشی از استهلاک دیگر ابزارهای اعمال فشار علیه کشورهایی است که در حلقه دوستان آمریکا جای نگرفته اند. از آنجا که دولت ترامپ بیش از حد انتظار از محل تحریم های اقتصادی و بانکی خرج نموده و در مواردی شخص یا نهادی را تحت عناوین مختلف برای بار دوم یا سوم تحت تحریم قرار داده است، ترس از این اقدام تا حد زیادی جای خود را به بی تفاوتی داده است.

تحریم دوباره بانک مرکزی ایران ذیل عنوان تروریسم درحالیکه این نهاد پیشتر هم مشمول تحریم های هسته ای بود؛ نشانه خوبی از کند شدن سلاح کلیدی آمریکا است حال آنکه وقتی ترامپ با خروج یک جانبه از برجام و بازگرداندن تحریم های ثانویه راه را به روی نفع اقتصادی ایران از توافق هسته ای بست، بعضی کشورها از جمله روسیه به صراحت از این اقدام انتقاد کردند.

به عنوان مثال، لاوروف از دلار به عنوان ابزار فشار آمریکا نام برد و گفت: آمریکا از دستکاری دلار به عنوان وسیله ای برای تنبیه مخالفین سود می برد و با این کار کشورهای ثالث را نیز متضرر می نماید.

این اقدام رفته رفته کشورهای معترض را به فکر حذف دلار از سیستم تبادلات دوجانبه انداخت به این امید که در دراز مدت راهی باشد برای غلبه بر استیلای ارز آمریکایی بر بازارهای بین المللی.

دولت ترامپ، جمهوریخواهان تندروی کنگره آمریکا و نهادهایی چون بنیاد دفاع از دموکراسی ها هنوز هم به تحریم به عنوان ابزاری برای تغییر یک نظام سیاسی نگاه می نمایند حال آنکه این مسئله نه تنها در قبال ایران، بلکه علیه نمونه های دیگری چون ونزوئلا که درگیر بزرگترین بحران اقتصادی تاریخ معاصر است، دست کم نتیجه دلخواه واشنگتن را نداشته است.

در عوض، به نظر می آید که در موارد مشابه توسل به این ابزار رنگ و رو رفته، به یک اندازه انگیزه متحدان و رقبای آمریکا را برای دوری جستن از نظام اقتصادی این کشور تقویت می نماید و برای آمریکایی ها حکم خودزنی را دارد.

این موضوع در موارد مشابه، مانند وقتی که آمریکا برای به زانو درآوردن کوبا سرمایه گذاری خارجی در این کشور را مشمول تحریم کرد نیز صدق می نماید. در واکنش به این اقدام، اتحادیه اروپا و کانادا آن را متناقض با قوانین دنیای عنوان و تاکید کردند به هیچ قیمتی اجازه ضرر و زیان شرکت های تجاری شان را نمی دهند.

همگام با تحولات دنیای و ورود آمریکا به جنگ های نامتعارف در حوزه تجارت و دیپلماسی، متحدان این کشور نیز به فکر تنوع بخشیدن به شرکای خود در حوزه های تجاری و نظامی هستند تا از گزندهای احتاقتصادی در امان باشند.

در کوتاه مدت شاید این رویه نتواند هژمونی آمریکا و دلار را پایین بکشد اما در همین حد محدود نیز کنایه سنگینی را در خود دارد مبنی بر اینکه چنانچه ابرقدرتی از صندلی خود سوءاستفاده کند؛ نباید انتظار داشته باشد که در درازمدت وضع به همین منوال بماند.