ردپای بورس در افزایش نرخ سود - ایران 20 دانلود

به گزارش اقتصاد نیوز، باوجود آنکه تصور می شد پس از شکست ترامپ در انتخابات و تعدیل سیاست فشار حداکثری جذابیت سرمایه گذاری در بازارهای با دارایی ثابت بالا رود و انتظارات تورمی تعدیل شود اما فرایند نرخ سود در بازار اوراق نشان می دهد از نیمه آبان به بعد نرخ سود در بازار بدهی میل به صعود داشته است.این ناهمخوانی ریشه در چه اتفاقی دارد؟ و چرا باوجود تعدیل انتظارات، نرخ بازدهی نقدی و مورد انتظار در این بازار بالا رفته است.

رابطه بورس و بازار اوراق

در شرایطی که نااطمینانی کم می شود جذابیت بازارهای دارایی در ایران پایین می آید. در این حالت سرمایه گذاران از ترس ریزش قیمت دارایی ها مختلف همانند ارز، سکه و سهام ترجیح می دهند در محیط های امن و بدون ریسک سرمایه گذاری نمایند. یکی از این بازارها، اوراق دولتی است که در شرایط ثبات و به دلیل بازدهی بدون ریسکی که دارد می تواند مورد استقبال قرار می گیرد.

در این بازار رابطه قیمت و نرخ معکوس است یعنی وقتی نرخ سود بالا می رود قیمت اوراق پایین می آید در شرایطی که عرضه اوراق زیاد شده باشد و تقاضا کمتر قیمت اوراق پایین تر می آید و با توجه به اینکه نرخ سود اسمی و معامله ای میزان بازدهی را معین می نماید شکاف بیشتر این نرخ به معنای بالاتر بودن بازدهی است.

بنابراین افزایش نرخ سود در این بازار در وهله می تواند به به دلیل کاهش تقاضا باشد یا صاحبان اوراق به دلایلی عرضه اوراق را افزایش داده اند و این افزایش عرضه بدون تقاضا مانده است. طبعتا هرچه تقاضا کمتر باشد قیمت پایین تر می آید در مقابل نرخ سود بالا می رود.

اما فرایند دو ماهه نرخ سود نشان می دهد در بازار ثانویه بدهی که اسناد خزانه معامله می شود و یک بازار بدون ریسک است قله های نرخ سود در سررسیدهای مختلف اتفاقا پس از 13 آبان تشکیل شده است. زمانی که تصور بر کاهش جذابیت بازارهای دارایی با ریسک و تقویت بازارهای بدون ریسک بود.

یکی از فرضیه های به سیاست های دولت در بازار سرمایه بازمی شود. وزارت امور مالی و دارایی تمام توان خود را به کار گرفته بود که شرکت های حقوقی در قالب مختلف به خرید سهام بپردازند. یکی از مشتری های اصلی اوراق صندوق های با درآمد ثابت هستند. وقتی دولت برای حمایت از بازار سهام به این شرکت ها و دیگر بخش های حقوقی فشار بیاورد طبیعتاً این گروه ناچار به فروش اوراق و انتقال آن به بازار سهام می شوند. این رفتار به کاهش بیشتر قیمت اوراق و افزایش نرخ سود دامن می زند.

اثر نرخ تورم بر اوراق

یکی دیگر از دلایلی که موجب افزایش انتظارت بازدهی می شود نرخ تورم است. باوجود تعدیل انتظارات تورمی اما فرایند نرخ تورمی با اهداف موردنظر بانک مرکزی فاصله دارد. یکی از ابزارهای تنظیم نرخ تورم در اقتصاد نرخ سود است.

بانک مرکزی با تعریف کریدور نرخ سود کوشش دارد به وسیله این نرخ میزان نقدینگی در اقتصاد را مدیریت کند. اما وقتی تمایل و فشار برای نقدینگی زیاد باشد نشانه تغییر در نرخ هدف است.

زیرا در حال حاضر بانک مرکزی برای در تله انداختن نرخ سود در دامنه هدف ناچار به تزریق اعتباری است و این انبساط در اقتصاد ایران با توجه به ضریب فزاینده بالا تبدیل به نقدینگی جدید می شود. نقدینگی جدید نیز با توجه به قبض اقتصاد به دلیل کرونا و تحریم ها با ریسک شتاب دهی به نرخ تورم به جای رونق فراوری روبرو است.

ازاین رو سیاست گذار می تواند برای مدیریت نرخ سود در بازار اوراق بدهی دو سیاست را هم زمان پیش ببرد. تغییر نرخ سود در کنار یاری به انتشار عرضه اوراق. به این ترتیب هم شرایط برای قبض و مدیریت نقدینگی فراهم می شود تا به وسیله آن زمینه کاهش بیشتر نرخ تورم فراهم شود و هم باعرضه اوراق در سررسیدهای کوتاه مدت سرمایه گذاران محافظه کار به این بازار خواهند آمد و از این جهت نیز انتظارات بازدهی تعدیل می شود.

البته رئیس کل بانک مرکزی می گوید سیاست افزایش نرخ سود به دلیل ملاحظات ترازنامه ای بانک ها و اثری که بر اضافه برداشت بانک ها از بانک مرکزی دارد نمی تواند در شرایط کنونی اجرایی شود. اما بعضی کارشناسان تأکیددارند وقتی نرخ سود در سطحی قرار گیرد که اثر گذاری آن بر عرضه پول بیرونی بالا باشد امکان مدیریت،اثر نقدینگی ناشی از نا ترازی نیز می تواند فراهم شود.

نرخ سود در آخرین روز معاملاتی

در آخرین روز معاملات اوراق در روز چهارشنبه نسبت به روز قبل 52 درصد افزایش داشت و به 195 میلیارد ریال رسید،نرخهای سود در کلیه سررسیدهای کاهش محدودی داشتند. نرخ اوراق با سررسید یکسال 3 دهم درصد کاهش یافت و به 17.95 درصد رسید و نرخ بازده اوراق با سررسید سه سال نیز 2 دهم درصد کاهش داشت و به 21.4 درصد رسید. البته نرخ سود اوراق با سررسید دو ساله در 20.3 ثابت بود.