اوج صادرات نفت ایران چه زمانی بود؟
به گزارش ایران 20 دانلود، میزان صادرات نفت خام پس از تامین نفت خام مورد احتیاج پالایشگاه های داخل و برآورده کردن احتیاج داخلی معین می گردد که البته در سال های اخیر این مساله به دلیل تحریم های یک جانبه آمریکا فرایند کاهشی داشته اما در کل بر اساس آخرین آمار، از سال 1378 تاکنون بیش ترین میزان صادرات نفت خام مربوط به سال 1386 بوده است.
به گزارش خبرنگاران، صادرات مستقیم نفت خام در دوره زمانی 1395-1387 با توجه به سهمیه های مشخص شده برای اعضا در اوپک و تأمین خوراک پالایشگاه های داخلی و همچنین تقاضای بازار با نوسانات معمول همراه بوده است. در سال 1391 به دلیل اعمال تحریم های شدید و ایجاد محدودیت های واردات نفت خام از ایران برای سایر کشورها از طرف کشورهای غربی، صادرات نفت خام نسبت به سال قبل (سال 1390) به شدت کاهش یافت؛ به طوری که میزان آن با رشد کاهشی 49 درصدی روبه رو شد.
همچنین در سال 1392 اعمال تحریم های شدید تا نیمه دوم سال ادامه داشت، سپس بر اساس طرح مشترک توافق شده میان ایران و کشورهای گروه 1+5 (شروع مرحله اول توافق نامه ژنو در 30 دی ماه 1392 مطابق با ژانویه 2014) تحریم های مرتبط با صادرات نفت کشور در سقف مشخص شده یک میلیون بشکه در روز به حالت تعلیق درآمد و موانع ارایه خدمات مرتبط با کشتیرانی بین المللی برای شرکت ملی نفتکش ایران به منظور حمل نفت خام ایران به شش کشور چین، هند، ترکیه، تایوان، ژاپن و کره جنوبی در سقف مشخص شده لغو شد.
با این وجود در سال 1392 میانگین صادرات نفت کشور بر طبق آمار رسمی اعلام شده توسط شرکت ملی نفت ایران به 1.0213 بشکه در روز (معادل 372.77 میلیون بشکه درسال) رسید که نسبت به سال قبل (سال 1391) هم چنان با کاهش 9.84 درصدی روبه رو شد.
در سال 1393 میزان صادرات نفت خام ایران 1.0712 میلیون بشکه در روز (391 میلیون بشکه در سال) بوده است که نسبت به صادرات سال 1392 (372.77 میلیون بشکه در سال) 4.9 درصد افزایش یافته است این فرایند در سال 94 نیز ادامه یافت به طوری که میزان صادرات نفت خام ایران 412 میلیون بشکه در سال شد که نسبت به سال قبل5.1 درصد افزایش داشت.
بر اساس اعلام ترازنامه هیدروکربوری کشور در سال 1395 صادرات نفت ایران با افزایش 85.17 درصدی به 765 میلیون بشکه در سال رسید که نسبت به سال 1392 بیش از دو برابر شده است. طی 15 سال گذشته، سال 1386 با صادرات 2.489 میلیون بشکه در روز و سال1392 با صادرات 1.0213 میلیون بشکه در روز رکورددار بیش ترین و کم ترین صادرات نفت خام بوده اند.
طبق آخرین اعلام وزارت نفت نیز در سال 1396 ظرفیت فراوری نفت خام ایران، روزانه سه میلیون و 950 هزار بشکه بوده و صادرات نفت خام، روزانه دو میلیون و 200 هزار بشکه بوده که البته این گزارش آمار ذکر شده بر اساس منابع اولیه بوده است، بعد از این آمار نیز دیگر اطلاعاتی در این خصوص منتشر نشده است.
از سوی دیگر علاوه بر صادرات مستقیم نفت خام، شرکت ملی نفت ایران متعهد بود که به ازای نفت خام وارداتی به عنوان سوآپ از کشورهای حاشیه دریای خزر از جهت ایران که مستقیماً برای خوراک پالایشگاه های تهران و تبریز تخصیص داده می شد، پس از دریافت حق الزحمه سوآپ، معادل میزان نفت خام وارداتی به حساب کشورهای مذکور به عنوان صادرات به ازای سوآپ صادر کند، ولی با توقف سوآپ، این عملیات در 25 تیر سال 1392 به طور کامل متوقف شد.
در اوایل سال 1389 به علت عدم تمدید قرارداد با شرکت های خارجی طرف مقابل و تعلیق سوآپ، میزان نفت خام صادراتی به ازای سوآپ به مقدار قابل ملاحظه ای کاهش یافت لیکن هرچند در اوایل تابستان سال1390 مجدداً عملیات سوآپ شروع شد و به تدریج تا حداکثر 20 تا 25 هزار بشکه در روز رسید، با این وجود از سال 1392 علی رغم شروع مذاکره با شرکت های طرف قرارداد به علت عدم استقبال آن ها از عقد قرارداد با ایران عملاً فعالیت سوآپ نفت خام در پایانه های نکا و خارک به طور کامل متوقف شد که این توقف در سال های 95-93 نیز ادامه داشته است.
همچنین عمده صادرات فرآورده های نفتی کشور نفت کوره است؛ به طوری که ایران یکی از بزرگترین صادرکنندگان نفت کوره در سطح منطقه و دنیا است. صادرات سایر فرآورده های مازاد بر مصرف داخلی برحسب مورد انجام می گیرد. در سال 1395، میزان نفت کوره صادراتی نسبت به سال 1394، معادل 65.97 درصد و نفتا صادراتی 71.29 افزایش داشته است.
اما در سال 1395 حجم کل صادرات فرآورده های نفتی (با احتساب نفتا) 376.64 هزار بشکه در روز (معادل 148.61 میلیون بشکه معادل نفت خام در سال) بوده که به علت افزایش صادرات نفت کوره و نفت گاز نسبت به سال قبل 70.23 درصد افزایش نشان می دهد.
منبع: خبرگزاری ایسنا