دانشگاه ها در حوزه هوش مصنوعی بی هویت فعالیت می نمایند، AI کالای لوکسی برای جامعه ما محسوب می گردد - ایران 20 دانلود

دکتر عمار جلالی منش در گفت وگو با خبرنگاران ضمن تشریح موانع توسعه هوش مصنوعی در کشور، یکی از موانع مهم بر سر راه توسعه هوش مصنوعی در ایران را شرایط اقتصادی دانست و اظهار کرد: از یک سو اکوسیستم کارآفرینی در حوزه های فناوری در ایران کوچک و از سوی دیگر سطح درآمد در جامعه پایین است و با توجه به اینکه هوش مصنوعی به امکانات پردازش و سخت افزار وابسته است، کالای لوکسی برای جامعه ما محسوب می گردد؛ یعنی تنها بخش کوچکی از مردم می توانند از محصولات و خدمات آن استفاده نمایند. از این رو شاید انتظار حجم بازار محصولات هوش مصنوعی در کشورهای پیشرفته برای ایران چندان واقع بینانه نباشد.

معاون اطلاعات علم و فناوری ایران در ایرانداک اعلام نمود: هوش مصنوعی بیشتر از اینکه محصولی خالص باشد، یک توانمندساز است و به ارتقای محصولات و فراوریات موجود و افزایش بهره وری آنان یاری می نماید، این درحالی است که کشور ما در فراوری محصولات تکنولوژیکی ضعیف است، در نتیجه تعداد محصولاتی که بتوان با استفاده از هوش مصنوعی آنها را ارتقا داد نیز کم است.

این مدرس دانشگاه، مانع بعدی در راه توسعه هوش مصنوعی در کشور را مساله محور نبودن دانشگاه ها دانست و گفت: دانشگاه ها به کاربردهای واقعی هوش مصنوعی توجه نمی نمایند، اگرچه فراوریات علمی ایران در حوزه هوش مصنوعی در بعضی موارد ارزش علمی بالایی دارد، ولی در بیشتر موارد کارآمد نیستند.

وی ادامه داد: ابزارها و الگوریتم هایی که در پژوهش های دانشگاهی توسعه می یابند، تا ایجاد نرم افزارها، خدمات و محصولاتی که مسائل صنعت را حل نموده و بازار داخلی یا بین المللی داشته باشند، فاصله دارند.

معاون اطلاعات علم و فناوری ایران در ایرانداک توضیح داد: دانشگاه ها هنوز رویکرد مساله محور ندارند. بهتر است ابتدا مساله ای واقعی در حوزه هوش مصنوعی تعریف گردد، پس از آن خاتمه نامه ها، رساله ها و پژوهش ها در دانشگاه به سمت آن حرکت نمایند. نمونه ای از این مسائل، کاهش هزینه ها در مدیریت شهری، مدیریت هوشمند انرژی، سیستم های تشخیص و درمان با استفاده از هوش مصنوعی، مدیریت هوشمند ترافیک شهری و جاده ای، مدیریت آلاینده ها و مدیریت هوشمند محیط زیست هستند.

جلالی منش در پاسخ به سوالی مبنی بر حمایت های دولت، اظهار کرد: ما خیلی به دنبال حمایت دولت نیستیم، اگر چه بی انصافی است که بگوییم دولت هیچ حمایتی نمی نماید، با وجود اینکه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در برگزاری رویدادها و هزینه های تجهیزات نهادها یاری می نماید، ولی ما بیشتر سرمایه مورد احتیاج برای تیم های کارآفرین را از سرمایه گذار خصوصی می گیریم.

وی ادامه داد: مهم ترین نهادی که در حال حاضر به ما یاری نمی نماید، دانشگاه است. متاسفانه دانشگاه ها در حوزه هوش مصنوعی بی هویت و بی جهت فعالیت می نمایند، درحالی که اگر درست راهنمایی و حمایت شوند و درست سیاست گذاری شوند، می توانند نقطه شروع خوبی برای فراوری محصولات و خدمات حوزه هوش مصنوعی باشند. در واقع فرایند پیش شتابدهی بعضی از تیم های کارآفرین در دانشگاها اتفاق می افتد و نتایج بسیاری از خاتمه نامه ها و پروژه ها و تیم های کاری تشکیل شده در دانشگاه، می تواند ورودی اکوسیستم کارآفرینی در حوزه هوش مصنوعی باشد.

جلالی منش توضیح داد: اولین کاری که دولت می تواند انجام دهد، این است که با سیاستگذاری درست، دانشگاه را از این رخوت و بی مسالگی به سمت مساله محوری راهنمایی کند و ارتباط دانشگاه با بازار، سرمایه گذار و اکوسیستم کارآفرینی را تقویت کند. طرح درس ها و مکانیسم های آموزش و پژوهش در دانشگاه باید تغییر نمایند و برای درس های کاربردی پروژه های تیمی که منجر به فراوری محصول می شوند، تعریف گردد. چون اکنون بیشینه نیروی انسانی متخصص هنوز در دانشگاه ها تربیت می شوند و اگر مهارت و خلاقیت نداشته باشند، اکوسیستم کارآفرینی کشور نیز دچار کمبود نیروی انسانی می گردد.

این مدرس دانشگاه امیرکبیر متذکر شد: سیاست گذاران به اکوسیستم کارآفرینی به صورت واقعی اهمیت بدهند، نه به صورت نمایشی، قوانین و مقررات نوشته شده را تا حد امکان ساده نمایند و بیش از کوشش برای حمایت اقتصادی از کارآفرینی، فرایندها و مقررات را تسهیل نمایند. آیین نامه های ارتقاء یا نظام هایی که برای ارزیابی دانشگاه ها وجود دارد، به اشتغال دانشجویان توجه نمی نمایند و در بسیاری موارد، دانشجویانی که حتی شاگرد اول هستند نیز بحران کار دارند. در حالی که باید بخش مهمی از شاخص های ارزیابی دانشگاه ها را بر این مبنا بگذارند که استادان یا نهادهای دانشگاهی چقدر به اکوسیستم کارآفرینی یاری می نمایند و اکوسیستم های کارآفرینی چقدر در این دانشگاه ها واقعی است؟

وی لازمه این تغییرات را همگرا شدن همه اجزاء در دانشگاه ها دانست و گفت: همراستایی بین احتیاج واقعی دانشجو و طراحی سیستم های دانشگاهی وجود ندارد. استادان باید بیشتر با هم همگرا شوند و طرح درس های مشترک را به گونه ای طراحی نمایند که منجر به ایجاد یک تیم و حل یک مساله واقعی گردد. باید به جای تربیت دانشجویان درس خوان، دانشجویانی با مهارت حل یک مساله واقعی تربیت کنیم.

جلالی منش، خطاب به خانواده هایی که هنوز معتقدند اگر کسی شاگرد اول باشد، آینده خوبی خواهد داشت، گفت: دانشجوها و خانواده ها باید بدانند اگر دانشجویی نتواند یک مساله واقعی را حل نماید، فراوری واقعی داشته باشد و با دنیای کسب و کار و بازار ارتباط برقرار کند، پیروز نخواهد شد.

معاون اطلاعات علم و فناوری ایران در ایرانداک در ادامه صحبت هایش به کارهای اجرا شده در ایرانداک اشاره نمود و گفت: ما در چند سال اخیر چندین آزمایشگاه از جمله آزمایشگاه تعامل انسان و ماشین را ایجاد کردیم و محصولی به اسم روبوداک را توسعه دادیم. این ربات اجتماعی اولین ربات فارسی زبان کشور است که به فارسی تکلم می نماید، می شنود و پاسخ می دهد. روبوداک یک ربات هوشمند است که به پژوهشگر در انجام فعالیت های پژوهش همچون جستجو و مستندسازی یاری می نماید. این ربات پژوهشیار یک سال و نیم است که ایجاد شده و اکنون نسخه دوم آن در حال توسعه است. با وجود کمبود منابع اقتصادی در پژوهشگاه و نبود حمایت از سوی نهادهای علم و فناوری کشور و کندی در توسعه این پلتفرم به دلیل کمبود منابع اقتصادی، راهبران آزمایشگاه تعامل انسان و ماشین به دنبال راهبردهایی برای خودکفا کردن این پروژه و ورود بخش خصوصی به آن هستند.

وی در خاتمه اعلام نمود: ما در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) با یاری بخش خصوصی اولین شتاب دهنده تخصصی هوش مصنوعی در کشور را با نام تجاری همتک را ایجاد نموده ایم. در این شتابدهنده تیم های کارآفرین که بیشتر آنان از دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاه های برتر کشور هستند، تحت مربی گری خبره ترین کارآفرینان داخلی و بین المللی قرار می گیرند و پس از تکمیل محصولات و خدمات خود، به سرمایه گذاران و صنعت معرفی می شوند تا مراحل بعدی رشد، سرمایه گذاری و بلوغ خود را سپری نمایند. دوره اول شتابدهی از اوایل سال 1397 شروع شده و اکنون 6 تیم کارآفرین در این شتابدهنده مشغول فعالیت هستند که همگی در حوزه هوش مصنوعی کار می نمایند. جالب است بدانید یکی از این تیم ها بر روی محصولی کار می نماید که پیشتر به عنوان پروژه یکی از درس های کارشناسی که من ارائه نموده بودم، به شکل تیمی ایجاد شده بود.