آیا پیرترین موجود زنده ایران از پا در می آید؟
به گزارش ایران 20 دانلود، خبرنگاران/یزد سرو کهنسال ابرکوه با سن بیش از 4500 سال، پیرترین مجود زنده کشورمان و بدین لحاظ دومین درخت کهنسال جهان است که با ارتفاع 25 متر و قطر تنه 11.5 متر از سال 1382 به عنوان یک اثر طبیعی ملی معرفی شده است.
گفته می شود که حمدالله مستوفی در کتاب نزهت القلوب که در سال 740 هجری قمری تألیف شده، درباره این درخت تنومند آورده است، در آنجا(ابرکوه)، سروی است که در جهان شهرتی عظیم دارد چنانچه سرو کشمیر و بلخ شهرتی داشته و اکنون این از آن بلندتر و بزرگتر است.
به تازگی خبری مبنی بر بزرگ شدن تاج پیرترین موجود زنده ایران که تنها اثر طبیعی ملی در استان یزد نیز محسوب می شود، نقل محافل دوستداران طبیعت شده و نگرانی هایی را پیرامون حفظ این گنجینه ژنی ارزشمند به دنبال داشته است.
سید حسین سادات موسوی مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان یزد با تائید این خبر، در گفت وگو با خبرنگار خبرنگاران، اظهار کرد: در بازدیدهای سال جاری اعضای کارگروه راهبری سرو، متوجه جوانه زنی بیشتر سرشاخه ها در یک سمت درخت بیش از طرف دیگر شده و به نظر متخصصین بازدیدکننده، این نحوه رشد درخت نیاز به اقدامات مدیریتی دارد، چون سنگین شدن برخی شاخه ها مسائلی را از نظر میزان مقاومت درخت در مقابل طوفان و موارد مشابه به دنبال خواهد داشت.
وی افزود: بنابراین در آخرین بازدید، مقرر شد که رشد شاخه ها و تغییرات آن با دقت زیاد، اندازه گیری و اطلاعات کمی برای تصمیم سازی مناسب تهیه و سپس اقدام کارشناسی انجام پذیرد.
سادات موسوی با بیان این که درخت کهنسال سرو ابرکوه در تاریخ بیست و هفتم اسفند 82 به عنوان اثر طبیعی ملی اعلام و صیانت از این درخت کهنسال در حوزه اختیارات سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفت، اعلام نمود: با توجه به قرارگیری این اثر طبیعی ملی در یکی از محله های شهر ابرکوه، سهولت دسترسی دائمی عمومی مردم، افزایش شمار بازدیدکنندگان از نقاط مختلف کشور و نیز سایر کشورها هم چنین حساسیت های جدی پیرامون حفظ این گنجینه ژنی ارزشمند، این اداره کل همواره توجه ویژه ای به حفاظت از درخت و سلامتی آن ضمن بهره برداری بهینه و پایدار از این میراث طبیعی، مبذول داشته و در این راستا از خرد جمعی متخصصین استان و کشور، ضمن لحاظ دیدگاه ها و احترام گذاشتن به ایده ها و نظرات کشاورزان، صاحب نظران محلی و مسئولان شهر و گردشگران که از طیف های مختلفی هم چون متخصصین گیاه شناسی نیز بوده اند، بهره برده است.
وی تهیه طرح جامع مدیریت و اجرای آن را یکی از اقدامات حفاظتی و مدیریتی اجرا شده جهت حفظ سلامتی این درخت و ساماندهی فضای پیرامون آن ذکر کرد و گفت: علی رغم این که سرو ابرکوه تقریباً از آخرین مناطق چهارگانه به ثبت رسیده در استان است، اولین منطقه ای بود که طرح جامع مدیریت آن در بین مناطق استان و نیز سایر آثار طبیعی ملی کشور تهیه و در سال 1388 به تصویب رسید.
این مقام مسئول با بیان این که هم اکنون ضرورت اجرای طرح جامع به علت حفظ و بقاء این میراث جهانی و استفاده های پایدار و بلند مدت گردشگری است، یادآور شد: البته به منظور اتخاذ تصمیمات مرتبط با مسائل و مسائل سرو، کمیته ای راهبری متشکل از نمایندگان دستگاه های مرتبط نظیر تشکیل شده که به صورت منظم سه تا چهار جلسه در سال و نیز جلساتی به صورت موردی در خصوص رفع برخی مسائل نظیر جلوگیری از آسیب رسانی آفات، مسائل مربوط به گردشگران و بازدیدکنندگان در تعطیلات نوروز تشکیل می دهد و البته تلاش شده تا مصوبات این کمیته تا حد امکان اجرایی شود.
وی اقداماتی در خصوص مبارزه بیولوژیک با آفات، رفع مشکل پژمردگی درخت ناشی از نشست گرد و غبار روی شاخه های سرو، جلوگیری از آسیب رسانی طوفان به شاخه های درخت و البته مسدود کردن دسترسی جاده عبوری شرق سرو که مسائلی را برای سلامتی این درخت به وجود آورده بود با وجود چالش ها و مسائل فراوان در این خصوص را از دیگر کارهای اجرا شده در راستای حفاظت از این اثر طبیعی ملی برشمرد.
سادات موسوی هم چنین از تصویب طرح جامع مدیریت سرو ابرکوه در کمیسیون ماده پنج به منظور پیشگیری از تغییر کاربری اراضی در شعاع 300 متری این سرو خبر داد و گفت: بیشترین اعتراضات بازدیدکنندگان تا سال 1392 نسبت به نامناسب بودن فضای اطراف سرو بود که البته دست کاری این فضا هم حساسیت کارشناسان را بر می انگیخت ولی نهایتاً پس از بحث و بررسی های زیاد و اخذ نظر کمیته راهبری درخت و بررسی طرح تفصیلی آن، نسبت به فضاسازی باغچه ها مطابق طرح تفصیلی اقدام شد.
وی از جمله این اقدامات را نیز اصلاح خاک اطراف درخت و کشت یونجه برای تلطیف هوای فضای پیرامون و آبیاری مناسب درخت، حصارکشی اطراف درخت مطابق طرح تفصیلی، حذف تدریجی درختان مزاحم و ناسازگار با سرو، جمع آوری نخاله های ساختمانی اطراف درخت، کف سازی محوطه ورودی و ساخت پله و اصلاح سیستم آبیاری غرقابی درخت به روش آبیاری غیرمستقیم یونجه در شعاع 30 متری، اعلام نمود.
مدیر کل محیط زیست استان ترمیم آسیب دیدگی تنه درخت که با توجه به وقوع آتش سوزی در گذشته و سوختن بخشی از آن به مهم ترین چالش درخت در برابر آسیب های جدی ناشی از وقوع طوفان های شدید را نیز یادآور شد و گفت: این اقدام برای اولین بار در کشور انجام شد و در نوع خود بی نظیر بود.
وی نصب صاعقه گیر با همکاری شهرداری، برنامه های آموزش و فرهنگ سازی، بکارگیری نیروی آموزشی و حفاظتی با وجود تنگناهای زیاد و مسائل عدیده در رابطه با تأمین نیروی انسانی و از همه مهم تر مدیریت مطلوب درخت از طریق تشکیل هیئت امناء را دیگر اقدامات اجرا شده برای حفاظت از پیرترین درخت ایران ذکر کرد.
سادات موسوی در پایان نیز از تدوین کتابی با موضوع اثر طبیعی ملی سرو ابرکوه که شامل خلاصه برنامه های مدیریتی و نیز تصمیمات فنی و اجرایی اجرا شده طی چند سال گذشته به منظور حفاظت مطلوب از این درخت ارزشمند توسط دکتر ایران نژاد عضو کارگروه و از اعضای هیئت علمی دانشگاه یزد خبر داد که در سفر اخیر مدیر کل دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان محیط زیست رونمایی شد.
منبع: خبرگزاری ایسنا