از مزایای خجالتی بودن - ایران 20 دانلود

چارلز داروین، هیچ نکته مثبتی در حس شرمندهی نمی دید. او نوشته: شرمندهی باعث می گردد فردی که صورت اش سرخ شده، رنج ببرد و به مخاطب اش هم حس بدی دست دهد. اما روان شناسان تکاملی امروزی به این نتیجه رسیده اند که احساسات عذاب آور خجالت و شرمندهی می تواند در درازمدت برای بهروزی شما مفید و حیاتی باشد.

یک نظریه حاکی از این است که شاید این احساس واکنش طبیعی نسبت به ترسِ لو رفتن یا کشف شدن و دیده شدن باشد. ری کرازیر (Ray Crozier)، روان شناسی در دانشگاه کاردیف، با افراد زیادی مصاحبه نموده و درباره موقعیت هایی که در آن خجل شدند پرسیده است. او فهمید که افراد معمولا وقتی سرخ می شوند که راز یا یک مسئله شخصی مربوط به آنها در معرض فاش شدن قرار می گیرد. به عنوان مثال، وقتی موضوع نوزادان در مکالمه میان گروهی از افراد مطرح می گردد، زنان باردار از فرط شرم و حیا سرخ می شوند. در چنین مواقعی، سرخ شدن ممکن است واکنش فیزیولوژیکی به یک شوک باشد؛ شوک ناشی از این که مبادا راز شما برای همه فاش گردد، حتی اگر راز شما درخور مراسم جشن باشد. کرازیر می گوید: در بیشتر داستان هایی که من می شنیدم، ترس از برملا شدن یک موضوع شخصی، علت رایج خجالت زدگی بود.

البته آن موقعیت ها با شرایط آزاردهنده ای که فرد دلش می خواهد در زمین آب گردد فرق دارد، مثل وقتی که در یک امتحان آسان کمترین نمره را می گیرید. همان طور که داروین گفته بود، سرخ شدن صورت، حس آزردگی شما را تشدید می نماید.

مطالعه قلمروی جانوران و نحوه برخورد میمون ها با رییس گروه شان، سرنخ هایی در این باره می دهد. مارک لیری، از دانشگاه دوک اشاره می نماید که شامپانزه های دارای رده اجتماعی بالاتر به جای اینکه بلافاصله با اعضای ضعیف تر گروه شان تندخویی نمایند، به آنها خیره می شوند تا به نوعی به آنها بفهمانند که مزاحم نشوند. اما نکته جالب توجه در این تعامل، واکنش شامپانزه ضعیف تر است. چرا که کارهای آنها شباهت زیادی به رفتار ما هنگام سرخ شدن دارد. آنها تماس چشمی با مافوق شان را قطع می نمایند و سرشان را پایین می اندازند. از آن گذشته، یک لبخند احمقانه هم بر چهره شان نقش می بندد. تمام این رفتارها نشان دهنده عذرخواهی است. آن شامپانزه می خواهد از برخورد مستقیم دوری کند و به نوعی نشان دهد که قصد به چالش کشیدن رییسش را ندارد.

لیری می گوید انسان ها هم رفتار مشابهی دارند و اضافه می نماید: سرخ شدن ما در موقعیت های ناجور در واقع نوعی عذرخواهی بی کلام برای حل و فصل آن شرایط است. حتی شاید به همین علت باشد که فکر کردن به یک خطا یا اشتباه باعث سرخ شدن گونه ها می گردد.

مطابق گفته لیری، با همین استدلال می توانیم شرح دهیم که چرا وقتی می فهمیم کسی به ما نگاه می نماید یا برای جمعیتی از افراد صحبت می کنیم، سرخ می شویم؛ حتی وقتی کسی از ما تعریف و تمجید می نماید، معذب می شویم و صورت مان قرمز می گردد، گویا می خواهیم نشان دهیم که در پی توجه دیگران نیستیم. این باعث می گردد که آدم های خودخواهی به نظر نرسیم و به نوعی این پیغام را می فرستیم که نمی خواهیم دیگران را به چالش بکشیم. از طرف دیگر، اگر به خاطر رفتار اشتباه شخص دیگری، مثلا دوست مان، خجالت زده شویم، یعنی ما هم اشتباه آن فرد را قبول داریم و از این قانون شکنی یا رفتار ناپسند ناراحت هستیم.

هیچ کس نمی تواند وانمود به سرخ شدن کند. بنابراین، این واکنش یکی از معدود علایم صداقت است و بدون هیچ شک و تردیدی می توانیم به آن اعتماد کنیم. از همین رو، کسانی که سرخ می شوند، نسبتا زود مورد قبول واقع می شوند و در دل اطرافیان شان جا باز می نمایند.

بعلاوه خجالت زدگی و شرمندهی در افراد نشان می دهد که آنها نوع دوست هستند. متیو فاینبرگ، یکی از محققان دانشگاه کالیفرنیا، از گروهی خواست تا یک اشتباه را به خاطر بیاورند، سپس در این حین از آنها فیلم گرفت، و بعدا آنالیز کرد که ظاهر آنها تا چه حد شرمنده به نظر می رسید. در پی آن از شرکت نمایندگان خواست که یک فرم نظرسنجی را پر نمایند. نتیجه این شد که کسانی که حس خجالت زدگی بیشتری داشتند، دیدگاه های نوع دوستی بیشتری در آن نظرسنجی داشتند. بعلاوه آنها در بازی ها رفتار عادلانه تر و صادقانه تری داشتند.

فاینبرگ در یک آزمایش دیگر به عده ای از شرکت نمایندگان تصاویری از افراد با چهره های خجالت زده را نشان داد و از آنها سوالاتی پرسید، مثل اینکه اگر این فرد یک دانشجو بود، آیا تمایل داشتید که به گروه مطالعه شما بپیوندد؟ افرادی که کمی معذب و خجالت زده به نظر می رسیدند بیشتر از افراد خونسرد و آرام مورد قبول واقع می شدند.

خیلی جالب است که بدانید صورت سرخی که خبر از خجالت و بی دست و پایی می دهد، می تواند مجذوب کنندهیت فرد را افزایش دهد؛ مخصوصا وقتی آن فرد با شخص مورد علاقه اش روبرو می گردد. فاینبرگ می گوید: اگر آنها (فرد مورد علاقه شخص خجالتی) در پی فردی برای تشکیل زندگی باشند، علایم خجالت زدگی نشان می دهد که آن فرد قابل اعتماد و نوع دوست است. بنابراین، خجالت زدگی از این نظر، فرد را مجذوب کننده می نماید.

البته شاید حتی دانستن این نکته هم شما را از حس افتادگی و کوچکی خلاص نکند. این احتمال هم وجود دارد که شما به دچار هستید. اثر نورافکن یک حالت ذهنی است که به موجب آن در موقعیت هایی فکر می کنیم خیلی در مرکز توجه هستیم، ولی در واقع این طور نیست. شاید شما هم این حس را تجربه نموده باشید، مخصوصا وقتی که بابت موضوعی خجالت زده شده اید، فکر می کنید که همه حواس شان به شماست، به همین دلیل معذب می شوید و مراقب تمام حرکات و گفتارتان هستید، ولی در این مورد اشتباه می کنید. اگر رک تر بگوییم، ما آنقدرها هم که خودمان تصور می کنیم، در آن موقعیت ها، در مرکز توجه نیستیم.

به نوعی می توان حالات و احساسات ناشی از خجالت زدگی شدید را با تب خفیف ناشی از سرماخوردگی مقایسه کرد. از این نظر که هر دوی آنها به طور موقتی در ما ایجاد ناراحتی می نمایند، اما برای سلامت درازمدت ما مفید هستند. فاینبرگ در این باره می گوید: ما واقعا نمی خواهیم این احساسات را تجربه کنیم، و همواره سعی داریم که آنها را سرکوب نموده و کنترل کنیم. اما خجالت زدگی با همه حالات ناخوشایندش، فوایدی دارد.

مطمئنا همه ما در طول زندگی مان به کسانی برخورده ایم که هیچ وقت شرمزده نمی شوند. فکر می کنید می توانید آن افراد را دوست داشته باشید؟ تنها چیزی که از احساس خجالت بدتر است، این است که هیچ وقت نتوانیم چنین حسی داشته باشیم.