تقطیر خاطراتی از جنس حماسه ، آفت خوشه چینی ادب پایداری
به گزارش ایران 20 دانلود، در تمام کتابفروشی های کوچک و عظیم که قدم می گذاری، قفسه هایی بوی خون می دهند. هنوز هم دود، سنگر ها را فرا می گیرد، صدای آژیر های ترس آلود در شریان های مخاطبین می دود، شیون های مادران داغدیده در ترک دیوارها سرباز می نماید و هنوز ...
با ما همراه باشید و با تورهای چین از شگفت انگیزترین کشور دنیا دیدن کنید بر روی دیوار چین سلفی بگیرید، از قصر ممنوعه دیدن کنید و در خیابان شانگهای پیشرفته ترین آسیا قدم بزنید.
گروه فرهنگی خبرنگاران- شادی رضایی؛ قافیه بافتن هایی فارغ از ابزار ادبیات، رمان هایی مستندوار که روایت آه هایی است از دل تاریخ 8 ساله پردرد و رنج کشورمان. این روز ها قفسه کتاب هایمان با امثال این کتاب ها پرشده است. خاطرات روایی زنده و نپخته ای که با عنوان رمان، اما خالی از قالب داستانی به دنیای نشر تزریق می گردد.
خاطره فروشی
شاید بتوان ادعا کرد سبک فروش خاطرات نپرداخته مصاحبه ای دفاع مقدس در قالب رمان و داستان تبدیل به مدلینگ این عرصه در بازار کتاب های کوچک و عظیم این حوزه شده است. مدلینگ و سبکی که به شغل پرطرفداری بدل شده است.
شاید باید در پیچ و خم حماسه های آن روز های مه گرفته، آرایه هایی در لطافت های پنهانی اش جا داد. ادبیات پایداری ما پس از دفاع مقدس فرایند درستی را طی نکرد و نتوانست رشد خوبی داشته باشد. ظرفیت و صندلی ویژه دفاع مقدس و زاویه دیدی که هنرمندان ما به این برهه از زمان و واقعه ها داشتند در قالب خاطره محصور شد و هنر و ادبیات چاشنی آن نشد.
گل علی بابایی پژوهشگر و مستند نگار حوزه نشر دفاع مقدس در مصاحبه با خبرنگاران در همین باره می گوید: خاطرات شفاهی نقش مادر را در حوزه نشر دفاع مقدس دارند و باید محور ماجرا قرار گیرند. به شیوه ای که سوژه ها و خاطرات درون مایه باشند و نویسنده به فراخور سبک کاری که ارائه می دهد با تخیل خود و عنصر هنر و ادبیات به پرداخت بیش تر بپردازد، اما این ها نباید به گونه ای انجام گیرد که اصل ماجرا دستخوش تغییر و جایگزینی با موهومات و تخیل نویسنده قرار گیرند.
او همینطور اضافه می نماید: ابعاد و زوایای پنهان و ناگفته و نپرداخته زیادی در این حوزه وجود دارد که نباید از آن ها غافل شد؛ بنابراین باید عناصر اصلی را شناسایی کرد و مطالب و خاطرات را از ایشان جویا شد چراکه در غیر این صورت با توجه به تفاوت زوایای دید افراد دخیل، از یک واقعه تعیین ممکن است اطلاعات جامع و درستی به دست نیاید و فقط تکه های مختلف یک پازل ناقص دستگیرمان گردد.
وی معتقد است: خلق شخصیت و شخصیت پردازی در حوزه دفاع مقدس می تواند در امر شناخت و مانا کردن شخصیت های موثر این حوزه راهگشا باشد. مشابه چیزی که می بینیم در سینما و در ژانر دفاع مقدس اتفاق می افتد و آثاری ساخته می گردد که از لحاظ شخصیت های داستانی مورد اقبال عموم قرار گرفته و ماندگار می شوند.
گل علی بابایی اضافه نمود: این فعالیت ها به شرطی که هدفمند باشند و با این نگاه به جمع آوری خاطرات پرداخته گردد که بعد از تدوین خاطره، آنرا به سندی برای آیندگان و البته سایر هنرمندان مانند نویسندگان، شاعران، فیلم نامه نویسان و... تبدیل نمایند؛ می توانند اثرگذاری بیشتری داشته باشند؛ و تاریخ شفاهی، خاطره نگاری و داستان مقوله های متفاوتی نسبت به هم هستند و میبایست به هرکدام در صندلی خود پرداخته گردد.
امروزه بعضی ها حتی متوجه تفاوت داستان و خاطره نیستند، در حالی که خاطره متکی بر سند است و داستان بر واقعیت داستانی. درواقع داستان هنری ماندگار، جذاب و پرکشش است و داستان نویس براساس واقعیت بیرونی، شخصیت پردازی و فضای داستان را خلق می نماید.
فارغ ازموارد بالا این دیدگاه هم وجود دارد که در خاطره نویسی نویسنده بالاجبار باید از زاویه و نگاه شهید بنویسد؛ در حالی که دفاع مقدس زوایای متفاوت زیادی دارد و می توان از جهات مختلفی به روایت و بیان آن پرداخت. در واقع برای اینکه ادبیات دفاع مقدس ما ماندگار گردد باید آفرینش هنری داشته باشیم.
با جود باارزش و با برکت بودن ثبت خاطرات این دوران 8 ساله ماندگار، سوق دادن جریان فرهنگی دفاع مقدس به سمت خاطره نویسی اشتباه است و باید به داستان نویسی اهمیت دهیم وگرنه 20 سال دیگر نسلی که حتی پدر و مادرش، جنگ را ندیده است، نمی تواند با دفاع مقدس ارتباط برقرار کند و آنچه را که باید از آن برداشت کند.
بر باد رفته
یکی دیگر از ایرادات این حوزه، مهندسی معکوس در جمع آوری خاطرات این دوران است. یعنی بر خلاف آنچه در دنیا است در سال های جنگ و بعد از جنگ به جای آنکه به سمت جمع آوری خاطره و خاطره نویسی برویم به سمت نوشتن داستان رفتیم و اکنون که باید داستان بنویسیم همچنان دنبال جمع کردن خاطرات هستیم.
با گذشت سی سال از خاتمه 8 سال دفاع مقدس بخش اعظم داستان های نگارش شده در ادبیات دفاع مقدس هنوز به مسائل تهییجی، تبلیغی و فیزیکی جنگ می پردازد؛ و هنوز نویسندگان ما نتوانسته اند به پشت صحنه جنگ و تاثیرات جنگ در صحنه اجتماع، روانشناسی و جامعه شناسی بپردازند؛ و هنوز با وجود گذشت سال های زیادی از دوران دفاع مقدس همچنان رمان قوی و ماندگاری در حوزه ادب پایداری به تدوین و فروش نرسیده است؛ آنچنان که شخصیت سازی و پرداختی مانا و به یادماندنی از خود برجا بگذارد.
مراجعه نکردن به گنجینه های خاطرات دوران دفاع مقدس در زمان مناسب و نزدیک به آن موقع موجب شده است بسیاری از خاطرات کمرنگ شده یا حتی از بین رفته باشند چراکه ثبت این خاطرات میبایست در قالبی هدفمند و به دست افراد متخصص آن انجام گیرد در غیر اینصورت بسیاری از افراد به دنبال ثبت ریز به ریز ماجرا ها و خاطرات نمی فرایند و رفته رفته به دست سرد فراموشی شعله شان خاموش می گردد.
ثبت خاطرات روز های دفاع مقدس و جنگ 8 ساله یک وجه ماجراست که به طرق مختلف می توان آن را انجام داد، اما پردازش و روایت داستانی و رمانی آن وجه دیگری است که اگر رعایت نگردد رفته رفته با جاافتادن در بین نویسندگان این حیطه موجب تغییر فرایند ادب پایداری می گردد.
با توجه به صندلی و اهمیت خاطرات و داستان های این بخش از تاریخ کشورمان، یکی از رسالت های جوانان شناسایی کتاب های موثر این حوزه و معرفی و ترویج و پرداخت آن هاست تا به هرچه بهتر شدن ادب پایداری کشورمان یاری کنیم و گنجینه پرثمر و پرطمطراقی را برای آیندگان برجای گذاریم.
منبع: خبرگزاری دانشجو